Wij Hollanders vinden het maar wát lekker om glazen melk te drinken. Maar is de witte motor eigenlijk wel zo gezond voor je? Zelf zijn we het spoor een beetje bijster. Aan Liselore van Ekdom – expert in orthomoleculaire gezondheidsleer – daarom de vraag: wat moeten we nou met melk?

Wat moeten we nou met melk?

‘Ooit wel eens een stier melk zien drinken bij een koe? Mmm precies, in de natuur zien we dieren alleen tijdens hun zoogperiode drinken bij hun moeder. Koemelk is een fantastische voedingsbron voor kalfjes. Maar als het kalf klaar is om gras en bloemetjes uit de wei te eten, stoppen ze met drinken bij de moeder. En dat is niet voor niets. De orthomoleculaire voedingsleer (‘oervoeding’) heeft een heldere én – pas op – behoorlijk confronterende kijk op melk. Maar laten we eerst kijken naar de reden waarom het drinken van melk zo verweven zit in onze cultuur. Weet je nog waarom het ons van kinds af aan werd aangeraden? Precies: omdat het veel calcium bevat! Dat in koemelk veel calcium zit klopt ook wel. Maar helaas is het óók zo dat de calcium die er in zit niet al te best wordt opgenomen door ons lichaam. Dit heeft twee redenen:

1) Een pak melk bevat twee keer meer fosfor dan wenselijk. Hierdoor onttrekt het juist calcium aan je botten. Dit komt omdat ons lichaam altijd een bepaalde balans nastreeft, in dit geval de 1:1 balans tussen calcium en fosfor.
2) De mineralen in melk hebben een anorganische vorm waardoor ze voor mensen moeilijk opneembaar zijn.

Als je je daily dosis calcium dus niet uit melk haalt, waaruit dan wel? Maak je geen zorgen want er zijn gelukkig voldoende andere (betere) bronnen voor jouw calcium. Kies bijvoorbeeld voor groene groenten als broccoli en zaden zoals sesam. Zorg ook voor voldoende zonnestralen op je huid. Vitamine D heb je namelijk nodig voor de calciumopslag. Klinkt best als een goed calciumrecept toch?

Gezondheidsklachten
Nu kan het best zo zijn dat je je kiplekker voelt en toch soms melk drinkt. Heb je echter gezondheidsklachten? Dan is het geen gek idee om je melkconsumptie toch eens onder de loep te nemen. Merk je bijvoorbeeld dat je last hebt van je huid of darmen? Eczeem of diarree zijn vaak gehoorde klachten die verband kunnen houden met melk. Maar ook vermoeidheid (zonder duidelijke andere reden) valt onder de symptomen. De mogelijke boosdoeners zijn:

Lactose In melkproducten zit lactose. Dit is een suiker die je lichaam afbreekt met het enzym lactase. Sommige mensen hebben echter een tekort aan lactase. Wat was in de oertijd immers de functie van lactase als we na de zoogtijd toch geen melk meer kregen van mama? Dit lactase tekort zorgt voor darmklachten.

Melkeiwit Het melkeiwit (caseïne) vormt een moeilijk te verteren massa in onze maag. Deze massa blijft voor een deel aan de darmwand kleven. Het gevolg? Er worden minder mineralen door de darmen opgenomen. Daarnaast tast caseïne de darmwand aan.

Ieder mens is anders
Maar hoe kan het nou dat niet iedereen “last” heeft van dierlijke melkproducten? Ieder mens is anders. Jouw lichaam reageert anders dan dat van je buurvrouw. Zo missen veel negroïde mensen het enzym lactase en krijgen direct heftige diaree van een glas melk. Een gezond lijf – in dit geval zonder lactose en eiwit intolerantie of allergie – kan zo nu en dan prima een cappuccino met melk drinken. De hoeveelheid is vaak allesbepalend. Dat betekent echter nog niet dat het gezond is. De bewerkte melk in de supermarkt heeft verschillende processen ondergaan. Door de verhitting worden de slechte bacteriën gedood, maar óók de goede bacteriën, enzymen en vitaminen. Door deze homogenisatie gaat de natuurlijke samenhang “kapot”. Er zitten helaas dus niet zoveel gezonde voedingsstoffen in dan dat we misschien dachten.

Dierlijke alternatieven
Maar wat dan? Er zijn dierlijke en plantaardige alternatieven. Onbewerkte melk is een dierlijk alternatief. In deze rauwe melk (producten) is de lactase grotendeels nog aanwezig. Daardoor kunnen wij het beter verteren. En rauwe melk zit, net als menselijke moedermelk, vol immuunstoffen als verdediging tegen ziektekiemen. Bovendien zijn de natuurlijke vitaminen ook bewaard gebleven. Het risico op schadelijke bacteriën is door de onbewerktheid echter groter. Daarom kun je dit ook beter niet drinken als je een verzwakte weerstand hebt. Een ander dierlijk alternatief is geiten-, of schapenmelk. Wist je dat geiten en schapen veel “dichter bij ons” staan dan koeien en hun zuivelproducten daarom beter gebruikt kunnen worden als eiwitbron? Dit komt omdat de eiwitten kleiner dus makkelijker voor ons te verteren zijn. Wel hebben deze producten een sterkere smaak waar je misschien even aan moet wennen.’

Maar hoe zit het dan met de plantaardige alternatieven zoals soja,- en amandelmelk? Ook op die vraag heeft Liselore een goed onderbouwd antwoord. Je leest het hier. Weet je meteen met welke melk je voortaan je latte het beste kunt drinken.

Benieuwd naar de wetenschappelijke onderbouwing van dit artikel? Stuur een mailtje naar [email protected]